51 / 100
lemiştir. Tatlı sohbetler, dertleri biraz da
olsun unutma fırsatı, karşılıklı görüş alış-
verişine vesile olur bu anlamda bir fincan
kahve.
Nereden gelir
bu kahve kültürü?
Sarayda kahve ikramı yalnız itibarlı ve say-
gın üst düzey devlet adamları için yapılırdı.
Osmanlı Sarayı’nda kahve ikramı için kul-
lanılan araç gereçleri şu şekilde sıralayabi-
liriz: Yemen kahvesi, kahve kavurma tavası,
mangal, dibek ve havan eli, kahve saklama
kabı, kahve sitili, kahve ibriği, stil örtüsü,
kahve servis tepsisi, fincan ve fincan zarfı,
tatlı hokkası. 16.yüzyıldaÇinporseleninden
yapılmış büyük fincanlarda içilen kahve;
zamanla altın, gümüş, tombak gibi değerli
madenlerden yapılmış fincan zarfları içine
oturtulan küçük porselen fincanlardan içil-
meye başlandı. Kütahya’nın incilerinden
NG Koleksiyon kahve tarihine ışık tutuyor
veOsmanlı dönemindeKütahya’da kullanı-
lan kahve fincanının hikayesini en gerçekçi
haliyle bizlere anlatıyor. NG Koleksiyon
Osmanlı döneminde kullanılan porselen ve
seramiklerin yeniden yorumlanmış halle-
rine şahit olurken bir kahve fincanının ne
gibi aşamalardan geçtiğini de öğreniyor.
Eski Kütahya’daki evlerin, konakların can-
landırıldığı NG Koleksiyon’da kahve fin-
canının yapım aşaması tek tek anlatılıyor.
Kaolin, kuvars ve feldispat maddelerinden
üretilen kahve fincanlarında kaolin, porse-
len hamurunun kolay yoğrulmasını, şekil
almasını ve rengini sağlayan hammadde
olarak tanımlanıyor. Kuvars ise, iskelet ya-
pıcı hammadde olup, camsı faz oluşumunu
sağlayan feldispat içinde önemli bir oran-
da çözünerek, porselen hamurunun sert,
camsı, ısıya ve kimyasal etkilere dayanıklı
olmasını sağlıyor. Elde edilen bu hammad-
deler karıştırılarak su ve cüruf hale getirili-
yor. Sonra kalıpların içerisine kovalarla dö-
külüyor. Meydana gelen çamur, kalıba belli
bir zamanda nüfuz ediyor ve madde kalın-
lığı sağlanıyor. Kalıptan çıkan fincana kulp
yapıştırılıyor ve bisküvi hale getiriliyor. Fı-
rına girerek 1400 derecede pişirilen fincan,
çamurun çekme payı ve ısıya göre yüzde 13
ile 15 oranında küçülüyor. Yani her porse-
len ürün yüzde 15 küçülme oranına sahip.
Küçülen fincan pistole ile boyanıp 1200
derecede pişiriliyor ve tekrar üstüne 900
derecede frit kabartma ve altın yaldız yapı-
lıyor. Sonrasında 800 derece fırına tekrar
giriyor ve son haline kavuşuyor. Yani bir
fincan bu kadar aşamadan sonra mağaza-
da sunuma hazır hale geliyor. Fincan üre-
tim aşamaları dışında NG Koleksiyon’da
kahve kavurma makineleri, geçmiş dönem-
de kullanılmış çeşit çeşit cezve yer alıyor.
Ayrıca eski Osmanlı’da pirinçlerde sunulan
fincanlar da NG Koleksiyon’da canlandırı-
lıyor.
Fincan üretim
aşamaları
dışında NG
Koleksiyon’da
kahve kavurma
makineleri,
geçmiş dönemde
kullanılmış çeşit
çeşit cezveler de
yer alıyor.’
OCAK-ŞUBAT 2016
NG
51